* Nie przycinamy już gałęzi, aby nie pobudzać roślin do wypuszczania młodych pędów, które nie zdążą zdrewnieć przed jesiennymi przymrozkami.

* Z tego samego powodu nie nawozimy już nawozami zawierającymi azot żadnych roślin, które mają zimować w gruncie.

* Dla wzmocnienia roślin można zastosować tzw. mieszanki nawozów jesienne.

* Nadszedł odpowiedni czas do sadzenia roślin iglastych z odpowiednią tzw. bryłą korzeniową. Iglaki takie mają tą wielką zaletę, że są o wiele tańsze (nie ma konieczności donicowania, więc odpada koszt donic i związanej z tym robocizny). Szczególnie to się opłaca przy zapotrzebowaniu na większą ilość roślin np. na żywopłoty lub do zaprojektowanych większych założeń projektowych (proszę pamiętać, że siatkę jutową, która zabezpiecza bryłę korzeniową nie zdejmuje się - w ziemi ulega biodegradacji !)

* O tej porze roku róże można zasilać tylko nawozem potasowym w ilości ok.15 g na jeden krzew, pozwoli to lepiej dojrzeć pędom, które dzięki temu osiągną większą odporność na mróz;

Sad

* Czas zbiorów jesiennych owoców - w miarę dojrzewania zbieramy jabłka, gruszki i śliwki; dojrzewają też winogrona, późne odmiany borówki wysokiej, poziomki, powtarzające owocowanie maliny oraz orzechy włoskie i laskowe; jesienne odmiany jabłek i gruszek zbiera się na 2-3 tygodnie przed osiągnięciem tzw. dojrzałości konsumpcyjnej, tj. pełni smaku, barwy i zapachu; dlatego po delikatnym zerwaniu ich (wykręcamy je jak żarówkę i zawsze z ,,ogonkiem"), przechowujemy je w czystych skrzynkach, w temp.ok.8*C (opt. po schłodzeniu 0-4 0C),w wysokiej wilgotności powietrza; skrzynki muszą być odsunięte od ścian, aby umożliwić niezbędną cyrkulację powietrza. Owoce leżące na ziemi i te zerwane, ale lekko uszkodzone, przeznaczamy od razu na przetwory; uszkodzonych owoców nie należy przechowywać!.

* Orzechy zbieramy z ziemi, jak same opadną , czyścimy je z resztek łupin i suszymy np. w siatkach.

* Owoce winorośli zabezpieczamy przed ptakami siatkami bądź woreczkami z włókniny.

* Możemy jeszcze posadzić sadzonki truskawek. W tym celu wybieramy zdrowe sadzonki i sadzimy na wcześniej przygotowanym stanowisku tak aby korzenie nie były podwinięte do góry, ale też tak aby nie zakryć ziemią stożka wzrostu, glebę starannie dociskamy i obficie podlewamy.

* Przygotowujemy stanowiska pod nowe drzewka owocowe.

Rabaty bylinowe

* Sadzimy rośliny cebulowe, najpierw narcyzy i szachownice, a w drugiej połowie września tulipany, hiacynty, przebiśniegi i cebulice. Drobne cebulki sadzimy w rozstawie 5-8cm, a duże co 20-30cm. Głębokość sadzenia zależy od wielkości cebul i wynosi trzykrotną ich wysokość. Jeśli w ogrodzie mamy glebę lekką, piaszczystą, to cebule sadzimy nieco głębiej, aby wyrosłe z nich rośliny nie cierpiały w czasie suszy, sadzimy tylko cebule zdrowe, najlepiej dodatkowo zaprawione preparatem grzybobójczym.

* Po pierwszych przymrozkach, które niestety ale już mogą wystąpić we wrześniu wykopujemy z rabat mieczyki, krokosmie, begonie bulwiaste, pacioreczniki(kanny) i dalie oraz coraz popularniejsze acidantery , eukomisy czy ismeny gdyż nie zimują one w naszych warunkach. Wykopujemy ich kłącza, bulwy czy cebule, obcinamy nadmiar części nadziemnej, pozostawiając kilkucentymetrowy odcinek pędu, przenosimy do ciepłego i przewiewnego miejsca (np. piwnicy, garażu), aby przeschły; później układa się je w skrzyneczkach, przesypane torfem lub trocinami w ciemności, w temp.5-10 ⁰ C przechowuje tak do wiosny.

* Możemy jeszcze dzielić i przesadzać niektóre byliny, zwłaszcza kwitnące wiosną i na początku lata np. omiegi, piwonie, liliowce, chabry, przymiotno czy przywrotnik.

* Pomimo, że wiele kwitnących bylin przekwitło lub zaczyna właśnie przekwitać, ich liści i łodyg nie powinno się od razu ścinać, bo rośliny czerpią z nich zapasy, które pomogą im przetrwać zimę a pozostawione liście zabezpieczą je w czasie bezśnieżnej i mroźnej zimy. Są one także miejscem schronienia dla wielu pożytecznych owadów, ptaki chętnie jedzą ich nasiona, a oszronione lub przyprószone śniegiem pędy tworzą zimą bajkowy krajobraz.

Kwiaty dwuletnie i jednoroczne

* Początek miesiąca to ostateczny termin sadzenia rozsady roślin dwuletnich: bratków , dzwonka ogrodowego, goździka brodatego, laków, malw, fiołków rogatych, naparstnic, niezapominajek i stokrotek.

* Usuwamy z rabat przekwitnięte kwiaty sezonowe.

* W słoneczna pogodę możemy ze szczególnie pięknych okazów zebrać nasiona.

Trawniki

* Nadal je kosimy regularnie, ale już rzadziej co 10-14 dni.

* Warto zastosować jesienny nawóz do trawników (30-40g/m2), który sprawi, że trawa lepiej przezimuje.

* Starsze trawniki napowietrzamy, nakłuwając go gęsto widłami lub używając aeratora.

* Jeżeli jest taka potrzeba możemy we wrześniu wykonać wertykulację.

* Nadal można zakładać trawniki z siewu, bo są zwykle najlepsze warunki pogodowe (optymalna wilgotność gleby i powietrza, sprzyjająca wschodom temperatura powietrza od 10-20 ⁰C ).

  Warzywnik

* Z nastaniem jesiennych przymrozków kończymy zbierać ostatnie plony warzyw ciepłolubnych: pomidorów, papryki, bakłażana(oberżyny), warzyw dyniowatych; na chłody jest także wrażliwa fasola szparagowa i trzeba ją zebrać przed przymrozkiem.

* Na bieżący użytek zbieramy wszystkie warzywa sezonowe a z ich nadwyżek robimy susz albo mrożonki.

* Po zbiorze fasoli (także tej na suche ziarno),warto, po uprzednim rozdrobnieniu, przekopać jej resztki jako cenny nawóz zielony.

* Sukcesywnie usuwamy z grządek wszystkie resztki roślinne i jeżeli są zdrowe, bez objawów chorobowych używamy ich do kompostowania.

* W przypadku suchej jesieni nadal warzywa musimy podlewać aby nam dorosły do zbioru.

* Na początku września możemy jeszcze wysiać koper , rzodkiewkę, rukolę , posadzić szczypiorek, rabarbar i niektóre wieloletnie zioła: melisę, miętę, estragon, lebiodkę(oregano).

* Dobrze jest teraz wysiać mrozoodporne odmiany szpinaku przeznaczone na zbiór wiosenny.

 Balkony i tarasy

* Wszystkie rośliny wieloletnie jak: uczep, pelargonie, fuksje, bielunie, lantany, agyrantema krzewiaste, petunie kaskadowe, niecierpki i werbeny długopędowe, przygotowujemy do zimowania: przestajemy je zasilać, ograniczamy podlewanie, czyścimy z zaschniętych liści i zanim nadejdą pierwsze przymrozki przenosimy do jasnych i chłodnych pomieszczeń. Pędy roślin skracamy o 2/3 długości i profilaktycznie możemy nasze rośliny opryskać preparatem grzybobójczym.

* Teraz, gdy nasze balkonowe kwiaty tracą urodę, możemy je z powodzeniem zastąpić wyjątkowo atrakcyjnymi o tej porze kwitnącymi wrzosami, chryzantemami czy cyklamenami bratkami, trawami czy roślinami sglastymi.

* Krzewy i byliny w pojemnikach podlewamy regularnie, ale już ich nie nawozimy, aby zdążyły spokojnie wejść w okres zimowego spoczynku.

 Dom

* Kończymy nawożenie roślin, aby mogły przygotować się do spoczynku.

* Jak jest chłodniej ograniczamy podlewanie.

* Rośliny światłolubne możemy z powrotem przybliżyć do okien, bo już raczej nie zagrozi im poparzenie słoneczne.

* Z powrotem wnosimy wystawione na balkony lub do ogrodu rośliny doniczkowe.

 Oczko wodne

* Wraz ze spadkiem temperatury wody ograniczamy dokarmianie ryb.

* Przed nastaniem przymrozków przenosimy do akwarium w domu egzotyczne gatunki ryb a także egzotyczne rośliny (hiacynty wodne, pistie, salwinie).

* Ścinamy kwiatostany roślin silnie się rozsiewających i pędy zbyt rozrośniętych roślin ze strefy brzegowej.

* Nadal dzielimy i sadzimy rośliny wodne ze strefy bagiennej: kaczeńce (kniecie), tojeście, żabieńce i im podobne.

* O tej porze roku warto już mieć przygotowane w pogotowiu siatki osłonowe, tak aby w razie załamania pogody szybko rozpiąć je nad wodą, nie dopuszczając do jej zanieczyszczenia opadającymi liśćmi.

* Wszystkie resztki roślinne a także glony trzeba jak najszybciej wyławiać i kompostować.

* Raz na kilka lat, pod koniec września, czyścimy dno zbiornika z nadmiaru mułu.

 Ochrona roślin

* Obfita jesienna rosa sprzyja rozwojowi chorób grzybowych, dlatego warto opryskać nasze rośliny preparatem grzybobójczym (wcześniej należy dokładnie wygrabić i głęboko zakopać lub spalić opadające porażone liście).

* Na pniach śliw, brzoskwiń i moreli zakładamy opaski z papieru falistego, co pozwoli nam wyłapać i zniszczyć wychodzące z porażonych owoców gąsienice owocówki śliwkóweczki. Opaski zdejmujemy i palimy przy końcu września.

* Pod leszczynami, na których zdarzają się wyjedzone przez larwy słonkowca orzechowca puste orzechy laskowe z małą dziurką, przekopujemy i zagrabiamy ziemię aby wydobyć na powierzchnię zakopujące się tam do przyszłego roku larwy -wydobyte na powierzchnię będą przysmakiem dla ptaków.

* Zagrożeniem dla drzew pestkowych (czereśnia , wiśnia, morela, brzoskwinia) jest rak bakteryjny drzew owocowych, który powoduje wiosną zamieranie kwiatów, pąków, kory a na gałęziach i konarach zgrubienia, z których wycieka guma, aby temu zapobiec należy na początku i pod koniec opadania liści opryskać drzewa wrażliwych odmian 0,2% roztworem Miedzianu.

* Jeżeli zauważymy w ogrodzie żerowanie groźnego dużego i ,,tłustego" owada turkucia podjadka, to robimy na niego podziemną pułapkę z kompostu lub obornika końskiego, a samo miejsce trzeba zaznaczyć np. palikiem wbitym w ziemię - zwabione ulubioną materią organiczną turkucie, po rozgarnięciu obornika wybieramy jeszcze późną jesienią lub wiosną i niszczymy.